Generatieve AI: grootse verandering, enorme impact

Generatieve AI is in bestuurskamers overal ter wereld een veelbesproken onderwerp. Uit een wereldwijd onderzoek, uitgevoerd door het Capgemini Research Institute, komt naar voren dat een vijfde van de bedrijven verwacht dat generatieve AI verstrekkende disruptieve gevolgen zal hebben voor hun sector. Wat komt er na de hype? En hoe kunnen bedrijven de kracht van generatieve AI optimaal benutten en zichzelf klaarstomen voor de toekomst?

Generatieve AI, een vorm van kunstmatige intelligentie die verschillende soorten content kan genereren, was relatief onbekend totdat ChatGPT nog geen jaar geleden de wereld op stormachtige wijze veroverde. Robert Engels, Chief Technology Officer van de Insights & Data Global Business Line van Capgemini en hoofd van het Generative AI Lab van het bedrijf legt uit: “ChatGPT maakt gebruik van een grote taalmodellen, een technologie die al enige tijd bestaat. De integratie van AI stuurt als het ware de communicatie tussen het taalmodel en de buitenwereld. Dat generatieve AI-tools zoals ChatGPT voor zo’n grote schokgolf gezorgd hebben, komt doordat ze communiceren in natuurlijke taal. En die werd tot nog toe alleen door de mens gebruikt. Deze evolutie zal een enorme impact gaan hebben op ons leven, zowel op professioneel als op persoonlijk vlak.”

Drie vergezichten

Generatieve AI biedt een compleet nieuwe set gereedschap waarmee waardecreatie en productiviteit naar een hoger plan getild kunnen worden. Capgemini ondersteunt klanten al een aantal jaar met het implementeren en het ten volle benutten van deze boeiende, nieuwe ontwikkeling. Robert: “Deze technologie gaat onze wereld totaal veranderen. Wij focussen in dit kader op drie zaken: het nu, het nieuwe en de nabije toekomst. Het ‘nu’ gaat om wat we onze klanten vandaag de dag kunnen bieden en hoe we ze kunnen helpen om de nieuwe functionaliteiten te gaan gebruiken en het potentieel aan bedrijfswaarde aan te boren. Na het afronden van het ‘nu’ gaan we bij het ‘nieuwe’ kijken hoe we ons kunnen voorbereiden op de volgende stappen en kunnen helpen bij het mogelijk maken van een duurzame transformatie. Bij de ‘nabije toekomst’ kijken we vooruit naar ontwikkelingen in de komende één tot drie jaar. Die zijn steeds lastiger te voorspellen, omdat ze zo ongelooflijk snel gaan.”

Het generatieve AI-portfolio van Capgemini bestaat uit vier proposities:

‘Generative AI Strategy’ helpt bedrijven bij het definiëren en prioriteren van de voor hun onderneming belangrijkste generatieve AI-gebruiksscenario’s en het creëren van de juiste basis voor mens, proces en technologie.
‘Generative AI for Customer Experience’ verbetert de klantervaring met vier specifieke generatieve Ai-assistenten voor een hyper-gepersonaliseerde klantenervaring, een betere selfservice voor klanten, geoptimaliseerde klantenservice en voor het boosten van de prestaties van salesteams.
‘Generative AI for Software Engineering’ helpt bij het vergroten en verhogen van de efficiëntie en de kwaliteit gedurende de hele levenscyclus van software, bij het versnellen van de time-to-market van nieuwe software en bij het beperken van de tech debt voor bedrijven door het faciliteren van grootschalige moderniseringsprogramma’s voor legacy-software.
‘Custom Generative AI for Enterprise’ stelt bedrijven die werken met gevoelige data in staat om generatieve AI-assistenten nauwkeuriger af te stellen op hun belangrijkste eigen data, zodat de impact op de bedrijfswaarde maximaal is.

Creatief tijdperk

Het is niet alleen het tempo waarin de veranderingen plaatsvinden, het gaat ook om de grootte ervan. Cara Antoine, Chief Technology, Innovation & Portfolio Officer bij Capgemini in Noord-Europa vertelt: “We hebben op dit moment te maken met een explosie aan ontwikkelingen. Creatieve geesten benutten steeds meer en vaker de kracht van innovatie om nieuwe dingen te kunnen bedenken. Bij Capgemini zijn we voorzichtig optimistisch over de opkomst van generatieve AI en de daaruit voortvloeiende ontwikkelingen. We zijn zeker enthousiast over de mogelijkheden die generatieve AI te bieden heeft, maar we vinden het zeker zo belangrijk om goed te kijken naar de bijbehorende risico’s.”

Ethiek

Disruptieve technologieën leiden ook vaak tot bezorgdheid en generatieve AI is daarop geen uitzondering. Robert: “Er zijn op allerlei niveaus afwegingen te maken; van technische aspecten tot maatschappelijke vraagstukken.” Cara voegt toe: “In 2019 hebben we ethische richtlijnen voor AI opgesteld. Bias (bevooroordeeldheid) is hierin een zeer belangrijk thema. Wist je bijvoorbeeld dat op slechts 20% van de afbeeldingen die online te vinden zijn een vrouw staat? Het is belangrijk om zaken als genderbias en context aan de orde te stellen, omdat ze kunnen leiden tot situaties waarin de output voor 99% correct is, maar 100% fout. Het is bovendien van essentieel belang om de mens centraal te blijven stellen in alles wat we doen met technologie, AI en generatieve AI om de kwaliteit van de output te waarborgen. Het is nu meer dan ooit belangrijk om menselijk te blijven.”

Disruptie

Op maatschappelijk gebied maakt men zich in het kader van (generatieve) AI onder meer zorgen over baanzekerheid en het behoud van onderlinge interactie. Cara: “Automatisering werkte in het verleden ontwrichtend voor de arbeider. Velen vreesden dat het banen zou vervangen, maar het bleek de mens in staat te stellen om zich te gaan bezighouden met complexere taken. Digitalisering en generatieve AI konden nog wel eens van vergelijkbare invloed zijn voor kantoorpersoneel. Net als destijds met de automatisering zullen ze de mogelijkheden op de werkplek vergroten en nieuwe functies creëren, zoals AI-ethici en AI-auditors, mits we leren werken met digitale tools en AI.”

Als wereldwijde partner op het gebied van business en technologietransformatie zorgt Capgemini ervoor dat zijn medewerkers de juiste kennis en vaardigheden krijgen om aan de specifieke zakelijke behoeften van klanten te voldoen. Deze opleidingsslag maakt onderdeel uit van een enorme investering (in totaal 2 miljard euro) die de komende drie jaar in AI wordt gedaan. Het bedrijf verdubbelt niet alleen het aantal Data & AI-teams naar 60.000, ook het merendeel van de andere medewerkers krijgt AI-trainingen.

Robert Engels en Cara Antoine

Fotografie: Ester Gebuis

Succes verzekerd

Veel bedrijven staan te popelen om mee te gaan met de trend, maar weten nog niet hoe ze optimaal kunnen profiteren van generatieve AI. Capgemini heeft ter ondersteuning voor klanten een set van vier generatieve AI-diensten gelanceerd, variërend van strategiebepaling tot praktische ontwikkeling en implementatie van generatieve AI op grote schaal.

Mits strategisch en verantwoord geïmplementeerd, voegt deze transformatieve technologie meerwaarde toe aan bedrijven in verschillende sectoren. Cara legt uit: “Neem bijvoorbeeld onze Custom Generative AI for Enterprise-oplossing. Deze stelt bedrijven in staat om binnen hun vakgebied de kracht van generatieve AI optimaal te benutten waarbij informatie binnen de bedrijfsmuren wordt gehouden en volledige controle over de gebruikte data wordt behouden. Zo kunnen bij een toonaangevend retailbedrijf niet-technische leidinggevenden inmiddels zelf in luttele seconden heel specifieke bedrijfsgegevens opvragen, zonder daarvoor eerst tijdrovende zoekopdrachten te moeten doen. Dit bespaart waardevolle tijd en verbetert de precisie van de verkregen output. Op een vergelijkbare manier gebruikt een luchthaven in het Verenigd Koninkrijk onze ‘Generative AI for Customer Experience’ om de passagierservaring te verbeteren door geavanceerde e-commerce en andere voorzieningen voor passagiers te implementeren.”

Samen sterk

Voor AI kan Capgemini rekenen op een hele reeks allianties en samenwerkingsverbanden, variërend van universiteiten en start-ups tot grote techbedrijven zoals Google en Microsoft. Cara: “Samen met Google ontwikkelen we met behulp van generatieve AI meer dan 500 gebruiksscenario’s ter inspiratie van onze klanten. In de samenwerking met Microsoft ligt de focus op hoe generatieve AI in de praktijk werkt; hoe we alle functionaliteiten en mogelijkheden van de Microsoft-platforms kunnen benutten om samen oplossingen te bouwen.’

De ‘nabije toekomst’

De dynamiek van het ‘nu’ en het ‘nieuwe’ is duidelijk. Maar wat ligt er achter die ‘nabije toekomst’? “Spannende tijden!” zegt Robert. “Een ding is zeker, ons hele leven zal ingrijpend gaan veranderen.’ Cara is het daarmee eens: ‘Het afgelopen jaar zijn mensen generatieve AI in een verbazingwekkend snel tempo gaan gebruiken. Er is inmiddels geen weg meer terug. Het hebben van een solide data- en AI-strategie is van cruciaal belang voor de toekomst van alle bedrijven. Persoonlijk hoop ik dat het ook gaat leiden tot een gelijkwaardigere en duurzamere maatschappij voor ons allemaal.’

Karen Jochems – NRC, XTR branded content